เก็กฮวย มีประโยชน์และโทษ อะไรบ้าง

เก๊กฮวย คืออะไร?

เก๊กฮวย (Chrysanthemum) นิยมนำดอกมาตากแห้ง หรืออบแห้ง แล้วนำมาต้มชงเป็นเครื่องดื่มน้ำเก๊กฮวย (Chrysanthemum Juice), ชาเก๊กฮวย (Chrysanthemum Tea) รวมถึงน้ำสมุนไพร น้ำเก๊กฮวยมีรสชาติที่หอมหวาน ช่วยดับกระหายได้เป็นอย่างดี และยังมีสรรพคุณทางยาอื่น ๆ อีกมากมาย เป็นเครื่องดื่มที่มีประโยชน์ ไม่แพ้เครื่องดื่มสมุนไพรชนิดไหน ๆ

ต้นเก๊กฮวย เป็นไม้ล้มลุก ขนาดต้นสูงประมาณ​ 60-150 เซนติเมตร เจริญเติบโตได้ดีในพื้นที่อากาศหนาว ในไทยจึงนิยมปลูกเก๊กฮวยบนที่ราบสูงเป็นส่วนใหญ่ ส่วนดอกเก๊กฮวย เป็นดอกขนาดเล็ก มีทั้งดอกเก๊กฮวยสีเหลือง และดอกเก๊กฮวยสีขาว ต้นเก๊กฮวย จะออกดอกได้ดีในช่วงฤดูหนาว โดยส่วนใหญ่ จะนิยมเก็บดอกมาตากแห้ง นึ่ง หรืออบแห้ง แล้วนำมาทำเป็นเครื่องดื่มสมุนไพร

ประโยชน์ของน้ำเก๊กฮวย

สรรพคุณทางยาของดอกเก๊กฮวยมีดีอยู่หลายด้าน โดยสามารถจำแนกประโยชน์ของดอกเก๊กฮวย ได้ดังนี้

• ช่วยคลายร้อน แก้ร้อนใน 

น้ำเก๊กฮวยมีฤทธิ์เย็น เมื่อดื่มแล้วนอกจากแก้กระหายได้ดี ยังแก้อาการร้อนใน แก้ไข้ โดยใช้ดอกเก๊กฮวยแห้งประมาณ 5-9 กรัม ต้มกิน หรือทำเป็นชา แล้วดื่มในปริมาณที่เหมาะสม

• บรรเทาอาการท้องอืด

น้ำเก๊กฮวยร้อน ๆ จะช่วยให้ระบบย่อยอาหารทำงานดีขึ้น ลดอาการท้องอืดท้องเฟ้อได้ โดยเฉพาะดื่มชาเก๊กฮวยร้อน ๆ จะช่วยให้ระบบย่อยอาหารทำงานได้ดียิ่งขึ้น ช่วยบรรเทาอาการปวดท้องจากอาหารไม่ย่อยได้ ให้ใช้ดอกเก๊กฮวยแห้งประมาณ 5-9 กรัม ต้มกิน หรือทำเป็นชา แล้วดื่มในปริมาณที่เหมาะสม

• บำรุงหัวใจ

เก๊กฮวยมีสรรพคุณช่วยลดความดันโลหิต และป้องกันโรคหัวใจ และหลอดเลือด เพราะมีฤทธิ์ลดระดับความดันโลหิต นอกจากนี้ทางมูลนิธิโรคหัวใจแห่งประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ์ ยังระบุว่า เก๊กฮวยช่วยป้องกันโรคหัวใจ และหลอดเลือดได้อีกด้วย

• แก้วิงเวียนศีรษะ 

การดื่มน้ำเก๊กฮวย จะช่วยบรรเทาอาการปวดหัว วิงเวียนศีรษะได้ สามารถใช้เก๊กฮวยร่วมกับโกฐสอ และสมุนไพรฤทธิ์เย็นชนิดอื่น เพื่อบรรเทาอาการได้

• แก้ตาบวมแดง

ในตำรับยาสมุนไพรจีน มักใช้ดอกเก๊กฮวยผสมกับใบหม่อน เก๋ากี้ หรือชุมเห็ดไทย รักษาอาการตาบวมแดง จากการตากลม หรือตาบวมแดง จากภาวะตับพร่อง ไฟในตับมาก โดยใช้ดอกสดล้างสะอาด ตำให้แหลก แล้วนำมาประคบที่ดวงตา

• รักษาแผลฝีหนอง

แผลบวม โดยใช้ดอกเก๊กฮวยสด 1 กำมือ ล้างให้สะอาด บดผสมน้ำแล้วดื่ม จากนั้นนำกากดอกเก๊กฮวยมาพอกตามแผล

• รักษาผมร่วง

ตำรับยาจากประเทศเวียดนาม ใช้ดอกเก๊กฮวยสดตำละเอียด แล้วกลั่นเอาแต่น้ำมาหมักผม โดยเชื่อว่า ดอกเก๊กฮวย สามารถรักษาอาการผมร่วง ช่วยให้สีผมดำ เงางาม ไม่เปลี่ยนเป็นสีเทาก่อนวัยอันควร

วิธีทำน้ำเก๊กฮวย

การใช้ดอกเก๊กฮวยให้เป็นประโยชน์เพื่อสุขภาพ ในปัจจุบันจะนิยมนำดอกเก๊กฮวยแห้งมาต้มเป็นน้ำสมุนไพร หรือจิบเป็นชาสมุนไพรมากกว่าจะนำดอกเก๊กฮวยมาใช้ภายนอก ดังนั้น เรามาดูวิธีทำน้ำเก๊กฮวยกัน

1. ต้มน้ำกับใบเตยจนเดือด ใส่ดอกเก๊กฮวยลงไปเคี่ยวสักพัก
2. ใส่น้ำตาลทรายลงไปคนให้ละลาย รอจนเดือดอีกครั้ง ปิดไฟ พักไว้จนเย็น
3. พอน้ำเก๊กฮวยเริ่มอุ่น ยกลงกรอง ตักใส่แก้ว หรือบรรจุใส่ขวด พร้อมเสิร์ฟ

การดื่มน้ำเก๊กฮวยให้ได้ประโยชน์

• ดอกเก๊กฮวยขาว นิยมทำน้ำเก๊กฮวย ส่วนดอกเก๊กฮวยสีเหลือง ไม่นิยมนำมาทำน้ำเก๊กฮวย เพราะมีรสขมกว่า แต่นิยมทำสมุนไพรดื่ม เพื่อบำรุงร่างกายและบรรเทาอาการต่าง ๆ
• การต้มน้ำเก๊กฮวย ต้องต้มให้เดือด จะทำให้ไม่ขม และดื่มได้ลื่นคอกว่า

ข้อควรระวังในการดื่มน้ำเก๊กฮวย

• การดื่มน้ำเก๊กฮวยที่มีความเข้มข้นสูง อาจทำให้ผิวไวต่อแสงแดด ดังนั้น จึงควรดื่มในปริมาณที่ไม่เข้มข้นมากนัก
• สตรีมีครรภ์ สตรีให้นมบุตร ควรหลีกเลี่ยงการดื่มน้ำเก๊กฮวย เพราะยังไม่มีข้อมูลยืนยันด้านความปลอดภัยในผู้บริโภคกลุ่มนี้
• หากดื่มเก๊กฮวยแล้ว มีผื่นคัน หายใจผิดปกติ ควรหยุดดื่ม เพราะอาจเป็นผู้ที่มีอาการแพ้ดอกเก๊กฮวย

ถ้าเราต้มน้ำเก๊กฮวยเอง จะสามารถเลือกความเข้มข้น และเติมน้ำตาลมากน้อยตามใจชอบ ซึ่งดอกเก๊กฮวยอบแห้ง สำหรับนำมาต้ม สามารถหาได้ตามร้านขายยาแผนโบราณ หรือซูเปอร์มาร์เก็ตทั่วไป

เห็นได้ว่าการทำน้ำเก๊กฮวยนั้น ไม่ยากเลยใช่ไหม ทั้งนี้ในการต้มน้ำเก๊กฮวย บางคนอาจใส่ใบเตยลงไปด้วย เพื่อเพิ่มกลิ่นหอม หรืออาจใส่ลูกพุดจีน เพิ่มสีเหลืองให้น้ำเก๊กฮวยมีสีสันมากกว่าเดิมก็ได้เช่นกัน มันหยุด ทั้งทีก็อย่าลืมไปหาน้ำเก๊กฮวยมาดื่มเพื่อสุขภาพกันบ้าง หรือจะขายก็ดีไม่ใช่น้อย